هرآنچه باید درباره آرامگاه فردوسی بدانید + عکس

آدرس و موقعیت مکانی

آرامگاه فردوسی با عنوان «مجموعه فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی» در شهر توس، یکی از شهرستان‌های استان خراسان رضوی، واقع شده است. این آرامگاه در انتهای بلوار شاهنامه و بلوار بهارستان قرار دارد و فاصله آن از شهر مشهد حدود 30 کیلومتر می‌باشد. موقعیت آرامگاه میان دو روستای طوس سفلی و اسلامیه و نزدیک به شهرهای تاریخی تابران و بقعه هارونیه قرار گرفته است. همچنین، روستای تاریخی پاژ، زادگاه فردوسی، در فاصله 20 کیلومتری شرق آرامگاه قرار دارد.

مسیر دسترسی

دسترسی با مترو و اتوبوس

برای دسترسی به آرامگاه فردوسی از طریق مترو مشهد، می‌توانید از ایستگاه متروی نمایشگاه پیاده شوید و ادامه مسیر را با اتوبوس‌های خط 202 طی کنید. این اتوبوس‌ها در مدت زمان 40 تا 45 دقیقه شما را به آرامگاه فردوسی خواهند رساند.

دسترسی با خودروی شخصی

اگر از خودروی شخصی استفاده می‌کنید، می‌توانید از میدان قائم در شمال غربی شهر مشهد وارد بزرگراه پیامبر اعظم شوید و سپس جاده مشهد-قوچان را طی کنید. پس از بیمارستان طالقانی مشهد، وارد بلوار شاهنامه شوید و این بلوار را تا نزدیک انتها طی کنید. انتهای مسیر را از طریق بلوار بهارستان پشت سر بگذارید تا به پارکینگ آرامگاه برسید.

آغاز ساخت آرامگاه

پس از وفات فردوسی، تلاش‌های زیادی برای ساختن آرامگاهی مناسب برای او انجام شد. در دوران حکومت غزان و بعدها امیر ایسن قتلغ، تلاش‌هایی برای ویران و بازسازی آرامگاه انجام گرفت. اما نهایتاً در دوره پهلوی با حمایت رضاشاه و تلاش‌های جامعه‌محلی، آرامگاه فردوسی به شکلی باشکوه ساخته شد. طراحی نهایی آرامگاه توسط معمار معروف ایرانی، کریم طاهرزاده بهزاد، با الهام از سبک سرستون‌های هخامنشی انجام شد و در سال 1312 هجری شمسی به اتمام رسید.

بازسازی‌ها و ترمیم‌ها

پس از ساخت اولیه، آرامگاه فردوسی چندین بار دچار فرونشست و نیاز به بازسازی داشت. در سال 1347 هجری شمسی، بازسازی جامع آرامگاه توسط استاد هوشنگ سیحون به پایان رسید که شامل ترمیم بخش‌های مختلف بنا و بهبود امکانات رفاهی می‌شد.

ساختار کلی

آرامگاه فردوسی دارای مساحتی برابر با 6 هکتار است که شامل باغ آرامگاه، استخر، موزه فرهنگی، کتابخانه، و آرامگاه‌های دیگر مانند مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان می‌باشد. بنای اصلی آرامگاه به شکل مکعبی و با ارتفاع 18 متر ساخته شده است. در چهار طرف بنای مکعبی، الواح مرمری با ابعاد 1٫5 در چهار متر قرار دارند که سروده‌های شاهنامه شامل 12 بیت بر روی آن‌ها تراشیده شده‌اند.

عناصر هنری

یکی از ویژگی‌های برجسته آرامگاه فردوسی، استفاده از هنرهای تزئینی مانند مینیاتور، خطاطی، و گچ‌بری است. نقوش گل و برگ، اشعار فردوسی، و تصاویر حماسی از شاهنامه در دیوارها و سقف‌های آرامگاه به چشم می‌خورند. این تزئینات نه تنها زیبایی بصری به مکان می‌بخشند بلکه معنای عمیقی از فرهنگ و ادبیات ایرانی به نمایش می‌گذارند.

معماری داخلی

برای ورود به بخش درونی آرامگاه فردوسی باید از جبهه غربی وارد شد. پله‌های شمالی و جنوبی به زیرزمین و اتاق مدفن می‌رسند. داخل آرامگاه، سنگ‌ قبری از جنس مرمر با ابعاد یک متر در 1٫5 متر و ارتفاع نیم متر قرار دارد که محل دفن شاعر بزرگ ایرانی است. روی سنگ‌ قبر با خط نستعلیق نوشته شده است: «به نام خداوند جان و خرد. این مکان فرخنده، آرامگاه استاد گویندگان فارسی‌زبان و سراینده‌ داستان‌های ملی ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی است که سخنان او زنده‌کننده‌ کشور ایران و مزار او در دل مردم این سرزمین جاویدان است».

موزه فرهنگی

در سال 1384 هجری شمسی، بخش استراحتگاه و چایخانه آرامگاه به موزه فردوسی تبدیل شد. این موزه شامل اشیاء تاریخی از جمله آثار سنگی دوران پیش‌از تاریخ، سفالینه‌های دوره اسلامی، سکه‌های دوره اسلامی، تنگ‌ها، عطردان‌ها و پیه‌سوزها می‌باشد. بازدیدکنندگان می‌توانند با تاریخ و فرهنگ ایرانی بیشتر آشنا شوند و از نمایشگاه‌های مختلف لذت ببرند.

کتابخانه فردوسی

کتابخانه آرامگاه فردوسی که در سال 1347 هجری شمسی ساخته شد، بیش از 9 هزار جلد کتاب را در خود جای داده است. طبقه اول کتابخانه به مخزن کتاب و طبقه دوم به سالن مطالعه اختصاص دارد. این کتابخانه مکانی مناسب برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات فارسی است.

آرامگاه‌های جانبی

در محوطه آرامگاه فردوسی، آرامگاه مهدی اخوان ثالث، شاعر مشهور ایرانی، و استاد محمدرضا شجریان، خسرو آواز ایران، نیز قرار دارد. این آرامگاه‌ها با طراحی‌های زیبا و تندیس‌های منحصر به فرد، به تکمیل مجموعه آرامگاه فردوسی کمک می‌کنند.

ساعت بازدید

• نیمه اول سال: از ساعت 9 تا 19
• نیمه دوم سال: از ساعت 8 تا 17
• روزهای تعطیل: شهادت حضرت علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع)، تاسوعا و عاشورای حسینی، رحلت حضرت رسول اکرم (ص) و رحلت امام خمینی (ره)

قیمت بلیط آرامگاه فردوسی

در سال 1403، قیمت بلیط بازدید از آرامگاه فردوسی برای گردشگران داخلی بیست و پنج هزار تومان تعیین شده است. 

شماره تماس آرامگاه فردوسی: 32663825-051

ساعت کار آرامگاه فردوسی 1403: 6 ماه اول سال، هر روزه ساعت 8 صبح تا 19 عصر

6 ماه دوم سال، هر روزه ساعت 8 صبح تا 17 عصر

هزینه ورودی آرامگاه فردوسی 1403: گردشگران ایرانی با مبلغ 25000 تومان و اتباع خارجی با مبلغ 200 هزار تومان

نکات فرهنگی و رفتاری

• احترام و ادب: رعایت احترام در داخل حرم مقدس، پوشش مناسب، و سکوت در فضاهای عمومی بسیار مهم است.
• عکاسی: استفاده از دوربین عکاسی با احترام و بدون مزاحمت برای دیگران توصیه می‌شود.
• قوانین محلی: رعایت قوانین و مقررات محل بازدید از اهمیت بالایی برخوردار است.

بقعه هارونیه

آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد، بخش توس، نرسیده به انتهای بلوار شاهنامه

بقعه هارونیه در فاصله 1٫5 کیلومتری از آرامگاه فردوسی قرار دارد. این بنا مکعبی شکل و از جنس آجر است که قدمت آن به قرن ششم هجری بازمی‌گردد. برخی محققان این بقعه را مسجد یا خانقاه می‌دانند، در حالی که دیگران آن را آرامگاه امام محمد غزالی معرفی می‌کنند.

ارگ کهندژ توس

آدرس: استان خراسان رضوی، شهرستان مشهد، بخش توس، نرسیده به انتهای بلوار شاهنامه

ارگ کهندژ توس یکی از بناهای تاریخی مهم در توس است که قدمتی در حدود سه دوره تاریخی سلجوقیان، سامانیان و تیموریان دارد. این ارگ با معماری خاص خود، یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب در منطقه محسوب می‌شود و اخیراً بازسازی‌های گسترده‌ای بر روی آن انجام شده است.

رفاه و خدمات

آرامگاه فردوسی با توجه به استقبال بالای گردشگران داخلی و خارجی، اقداماتی برای رفاه بازدیدکنندگان انجام داده است. در سال 1402، امکانات زیر در آرامگاه فراهم شده است:

• کافه و رستوران: ارائه غذاهای متنوع و محلی برای بازدیدکنندگان.
• فروشگاه‌های سوغاتی: امکان خرید سوغات و یادگاری‌های مرتبط با فردوسی و آرامگاه.
• سرویس‌های بهداشتی: دو سرویس بهداشتی در قسمت شمالی و جنوبی آرامگاه برای راحتی بازدیدکنندگان.
• ایستگاه‌های اطلاعاتی: ارائه اطلاعات و نقشه‌های راهنما برای گردشگران.

زمان مناسب برای بازدید

بازدید در فصل‌های بهار و پاییز که هوا معتدل‌تر است، تجربه بهتری را به همراه دارد. همچنین، حضور در جشنواره‌ها و مراسم خاص می‌تواند لحظات ویژه‌ای را برای بازدیدکنندگان فراهم کند.

نکات عملی

• پوشش مناسب: رعایت قوانین پوشش در محیط‌های مقدس.
• توجه به محیط: حفظ نظافت و عدم ایجاد سروصدا.
• استفاده از نقشه: استفاده از نقشه‌های داخلی برای راحتی در گردش.