مسجد سلطان احمد

مسجد سلطان احمد استانبول (که به مسجد آبی نیز معروف است)، یکی از باشکوه‌ترین بنا‌های کشور ترکیه به شمار می‌رود. نام «آبی» از کاشی‌های آبی به کار رفته داخل بنا گرفته شده است.

گنبدهای آبشاری و شش منار باریک مسجد سلطان احمد، آسمان استانبول را به تصرف خود درآورده‌اند. در قرن 17 سلطان احمد اول تصمیم به ساخت مکانی برای پرستش مسلمانان گرفت که حتی از ایا صوفیه نیز بهتر باشد. این دو مسجد شاخص بزرگ، در میدان اصلی استانبول در کنار یکدیگر قرار دارند. قضاوت درباره اینکه کدام یک از این دو مسجد تحسین برانگیزتر هستند به عهده بازدیدکنندگان خواهد بود.

تاریخچه مسجد سلطان احمد

مسجد آبی به دستور سلطان احمد اول و در زمانی که تنها 19 سال داشت ساخته شد. این مسجد در نزدیکی ایا صوفیه قرار دارد و بر روی محوطه یک میدان اسب دوانی باستانی و کاخ امپراطوری بیزانس بنا شده است. موزائیک‌های کاخ مذکور را در موزه موزائیک در همان نزدیکی می‌توانید تماشا کنید. پروژه ساخت مسجد آبی در سال 1609 آغاز شد و 7 سال به طول انجامید. معماری که طراحی مسجد سلطان احمد را به عهده داشت فردی به نام آقا محمد بود که جدش را اعدام کردند. سلطان احمد که بسیار نگران به پایان رسیدن این مسجد بزرگ بود اغلب خود درگیر روند کار می‌شد. او تنها یک سال پس از اتمام ساخت شاهکارش در سن 27 سالگی درگذشت. پیکر او به همراه همسر و سه پسرش در بیرون مسجد دفن شده است. مجموعه مسجد اصلی شامل یک مدرسه، بیمارستان، یک مدرسه ابتدایی، بازار، عمارت و گور مؤسس آن بود که متأسفانه اکثرشان در قرن 19 تخریب شدند.

دیدنی‌های مسجد سلطان احمد

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مسجد آبی که از دور دست‌ها نیز قابل رؤیت است، 6 منار‌ آن هستند. این منار‌ها به خاطر آن که اکثر مساجد تنها 1، 2 یا 4 منار دارند بسیار بی‌همتا هستند. برخی می‌گفتند سلطان به معمار دستور ساخت مناره‌های طلایی (altin) داده بود که به اشتباه 6 (به ترکی alti) مناره ساخته شد. به هر حال منشأ این شاخصه بی‌بدیل هر چه که بود، سبب یک رسوایی بزرگ شد زیرا همان طور که می‌دانیم مسجد حرم در مکه که مقدس‌ترین مکان مسلمان‌ها در جهان است نیز شش منار داشت. در آخر سلطان احمد این مشکل را با فرستادن معمارش به مکه و اضافه کردن یک منار هفتم به مسجد حل کرد. مشخصه مهم بعدی نمای خارجی مسجد آبی، گنبدهای آبشاری آن هستند که گویی به صورت پلکانی از گنبد مرکزی به پایین می‌ریزند. گذرگاه طاقی زیر هر گنبد ریتم بصری خاص خود را به مجموعه اضافه می‌کند. هیچ چیزی از نمای خارجی ربطی به نام مسجد آبی ندارد و این نام برگرفته از کاشی‌های آبی داخل بنا است.

در شب‌های تابستان ساعت 9، یک نمایش روایی تاریخی و یک نمایش نوری در مسجد سلطان احمد برگزار می‌شود. تفسیر و توضیحات جانبی به زبان ترکی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی به بازدیدکنندگان ارائه می‌شود.

در فضای داخلی، سقف مسجد با یک ردیف از 20,000 کاشی آبی تزئین شده که نام معروف مسجد را از آن گرفته‌اند. این کاشی‌ها که نمونه‌ای عالی از طراحی «ایزنیک» (Iznik) قرن شانزده هستند، طرح‌هایی از گل‌ها، درختان و الگوهای انتزاعی دارند. طرح نهایی یکی از زیبا‌ترین مناظر استانبول را جلو چشمان بازدیدکنندگان حاضر می‌کند. کاشی‌های ایزنیک در برخی گالری‌ها و در قسمت بالای ورودی دیوار شمالی مشاهده می‌شوند. فضای داخل مسجد با 260 پنجره روشن می‌شود که زمانی در قرن 17 با شیشه‌های رنگی پر شده بودند. متأسفانه آن شیشه‌ها گم شده و با نمونه‌های نازل‌تری جایگزین شدند.

برای آن که تقدس و حرمت مسجد نگه داشته شود غیر مسلمانان باید از ضلع غربی (ورودی میدان اسب دوانی) وارد شوند. زنجیر‌هایی از این دروازه آویزان شده‌اند که باعث می‌شوند همه حتی سلطان در زمان ورود با اسب مجبور باشد سر خود را موقع ورود خم کند.

 دقت داشته باشید که با توجه به فعال بودن مسجد در مراسم‌های مذهبی، در زمان اقامه نماز بازدید از داخل مجموعه امکان‌پذیر نخواهد بود و بازدید کنندگان غیر مسلمان برای تماشای مجموعه باید حتماً از میدان اسب دوانی وارد آن شوند. بهترین زمان برای بازدید اواسط صبح بوده و برای ورود به آن باید کفش‌های خود را درآورید. خانم‌ها هم باید هنگام بازدید مو و دستان خود را به وسیله یک شال بپوشانند. بازدید از مسجد هزینه ورودی ندارد و همچنین در زمان حضور در مسجد نباید بلند صحبت کرده و از فلاش دوربین استفاده کنید.